اختلال وسواسی- اجباری یا OCD عامیانه (وسواس)
اطلاعات در رابطه با بیماری اختلا وسواسی – اجباری بسیار گسترده و موارد گفتنی زیاد است لذا ما صرفا به اهم مطالب اشاره خواهیم کرد.
این اختلال دو عنصر مهم و گاهی مستقل دارد. وسواس و اجبار. وسواس obsession عبارت است از یک فکر، تصویر ذهنی، میل ناخواسته و مکرر که فرد آن را ناراحت کننده و غیر قابل کنترل می یابد و نمی تواند این افکار را متوقف کند. افکار وسواسی اغلب شکل آسیب رساندن یا رنج دادن به خود یا فرد ی مهم در زندگی را به خود می گیرد. وسواسهای رایج شکل ترس از آلودگی، ترس از آسیب رسانی و ترس از نشان دادن تمایل غریزیِ غیر اخلاقی، جنسی یا پرخاشگرانه نسبت به خود یا دیگران را دارد. و افراد مبتلا جهت کاهش استرس رفتارهای تکراری انجام می دهند.
اجبار compulsion عبارت از یک رفتار فیزیکی یا عمل ذهنی تکراری و مداوم که فرد احساس می کند مجبور است آن را انجام دهد تا اضطراب ناشی از افکار وسواسی را از بین ببرد یا از وقوع پیامدهای منفی پیشگیری کند. این کار به شکل اعمال تکراری مداوم مثل چک کردن، شستن تکراری و دایمی برای جلوگیری از آلودگی یا بیماری، جمع آوری یا احتکار اشیا، حرکات تکراری یا خرافی یا چیدن منظم اشیا و… می‌باشد. لازم نیست فرد هم وسواس و هم اجبار داشته باشد تا مبتلا به OCD اعلام شود. حضور یکی از این دو به تنهایی نیز کافی است.
درمان‌های مختلفی برای این اختلال وجود دارد. درمان قدیمی CBT، درمان‌های جدیدتر و درمان دارویی که روشی سریع و ارزان است هر چند قطع دارو باعث بازگشت این اختلال می شود.
در این رابطه بنده متدهای جدیدتری را پیشنهاد می دهم. گاهی ادغام چند روش درمانی بجز دارو درمانی بسیار موثر بوده و موارد متعددی از درمانِ افراد در صورتی که پیگیری منظم درمان را داشتند شاهد بوده‌ایم.
حداقل ۲ بار در هفته جلسه درمان و پیگیری تا یک سال نیاز می باشد و بسته به تعداد موارد وسواس جلسات تعیین می گردد و برای هر یک از وسواس‌ها حداقل ۳ جلسه درمانی ارزیابی ، برنامه درمانی و پیگیری بهبود نیاز می باشد.
در صورت قطع درمان بدون بهبود کامل تمامی وسواس‌ها از اول برمی‌گردد لذا پیشنهاد می‌دهیم تا بهبودی نهایی جلسات درمان را قطع نکنند.
یکی از آسیب زننده‌ترین کارهایی که شایع است و برخی مراکز حتی پیشنهاد می‌دهند و مردم استقبال می‌کنند آموزش‌های کلی یا پادکست‌های آموزشی کلی یا جلسات گروهی آموزش‌هایی مثل قانون جذب و مواردی با عنوان شکرگذاری و … که گاها دیده می شود آموزش‌هایی را با قیمت‌های عجیب به مردم عرضه می کنند که بسیار مضر و تشدید کننده و مخرب است.
بطور کلی درمان اکثر مشکلات روانشناختی به صورت فردی نتیجه بهتری دارد. جدیدا فروش پک‌های کلی در مورد مشکلات انسانی باب شده است که اگر دقیق نگاه کنیم هر انسانی منحصر به فرد می‌باشد و درمان یا حل مشکل یک فرد باید مخصوص این فرد طراحی گردد و این خلاقیت و هوش و توانایی مشاور و روانشناس را می‌طلبد. کلی گویی در مسائل روانشناختی جایی ندارد. نسخه ای که برای همه پیچیده می‌شود در خیلی از موارد آنقدر که مضر می‌باشد مفید نیست. چون انسان موجودی بسیار پیچیده می‌باشد. مثلا آنچه در مشاوره‌های غیر حرفه‌ای تحصیلی می‌بینیم که بدون توجه به مشکلات روحی، جسمی و محدودیتهای فردی، توانایی و ژنتیک یک فرد برای همه به یک شکل انجام می گردد از نظر بنده کاملا غلط و سراسر اشتباه می‌باشد.
امید است در کنار هم روزهای بهتری را پیش رو داشته باشیم.
مینا چترمینا: روانشناس و رواندرمانگر
