حاج حکیم احیاء؛ طبیب باانصاف جهرمی
به گزارش اخبار جهرم، حکیم عبدالوهاب احیاء مشهور به حاج حکیم و حکیم فرزندشیخ محمد حکیمباشی جهرمی در سال ۱۲۳۴ در جهرم به دنیا آمد.
وی فنون طبابت را از نخست از پدر خود آموخت و بعدها در شیراز از محضر حکیمباشی استفاده کرد و در علم طب و فقه استاد شد.
از فرزندان وی به عنایتالله احیاء معلم و سردفتر رسمی ازدواج و محمدابراهیم احیاء، مؤسس مشترک نخستین داروخانه در جهرم (به همکاری محمد عطار تمدن) میتوان یاد کرد که طبع شعر نیز داشتند.
حاجی حکیم همچنین پدربزرگ شاعر معروف، سیمیندخت وحیدی و هوشنگ احیاء، دانشآموختهی مهندسی کشاورزی از فرانسه است. شاعری و طبابت موروثی خاندان احیا ماند و بعدها یکی از فرزندان وی نیز شغل وی را ادامه داد.
محکمه یا مطب حاجی حکیم در منزل شخصی وی در محلهی دشتاب بود و تنها منزل تاریخی دارای دوبادگیر جهرم است که هنوز سرپاست و خوشبختانه به همت جمعی از دوستداران میراث فرهنگی در حال تعمیر و مرمت است. این منزل، تاریخی جالب دارد و به روایتی ظاهراً نخستین بانک جهرم نیز برای اولین بار در آنجا استقرار مییابد.
شادروان حاجی حکیم، فردی با خصوصیات اخلاقی منحصر به فرد و چهرهای محبوب مردم بود. وی برای درمان بیماران فقیری چیزی از آنها دریافت نمیکرد و نسخهها را متناسب با وضع مالی بیمار تجویز میکرد.
حتی از جیب خود پول دوا و غذای آنها را هم میداد. در اواخر عمر نیز با وجود مضیقهی مالی مناعت طبعش مانع از آن بود که حق علاج بگیرد. به نوشتهی پژوهشگر عالیقدر جهرمی، محمدکریم اشراق، بسیاری از افراد موثق گواهی دادهاند که این طبیب انساندوست یکتنه و با حذاقت و دانشی شگرف، تمام مردم جهرم و آبادیهای اطراف را پوشش میداد.
در گذشته در جهرم در اغلب محلاتی که بزرگان در آنجا زندگی میکردند به همت این افراد، خیّران و اهالی محل حمامهایی عمومی ساخته شد و حکیم احیا نیز در کوی دشتاب یک حمام بنا کرد که به حمام حاجی حکیمی یا حمام احیا معروف شد. بخشی از املاک وی چون باغی در محلهی کلوان نیز به نام وی، حاجی حکیمی نامیده میشد. وی در جوار امامزاده پیرشبیب نیز املاکی داشت.
حاجیحکیم به دلیل سقوط از اسب دچار عارضهای شد و در ۱۲ آذر ماه سال ۱۳۱۶ درگذشت و در غرب امامزاده حسین(در محل ادارهی ثبت احوال کنونی) دفن شد. مردم اعتقاد عجیبی به وی داشتند و بر خاکش به یاد نیکیهای وی بنایی برافراشتند که به «چهارطاق حاجی حکیمی» معروف زیارتگاه اهل دل شد و از خاک وی شفا میجستند.
متأسفانه این آرامگاه به همراه گور بسیاری از عزیزان دیگر در سال ۱۳۸۱ در هنگام توسعهی صحن امامزاده حسین(ع)، تخریب شد.
تخریب این چارطاق تاریخی منجر به نامهی اعتراض برخی شهروندان به سازمان میراث فرهنگی وقت شد و در روزنامه خبر جنوب نیز منعکس شد، اما سرانجامی نیافت.
نزدیک به ۱۷۰ سال از تولد زندهیاد حاجی حکیم گذشته و نام نیک وی هنوز بر سر زبانهاست:
نام نیک گر ز آدمی ماند به جای
به کزو ماند سرای زرنگار
#مفاخر_جهرم
#روزی_روزگاری_جهرم