داستان‌های جهرم در شاهنامه فردوسی؛ به بهانۀ ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی
به گزارش اخبار جهرم، در بهترین تصحیح شاهنامه که امروز در دست ماست، نام جهرم ۱۶ بار در شاهنامه به عنوان نام‌جای در ذکر داستان‌های متعلق به دورۀ تاریخی اشکانیان و ساسانیان تکرار شده است. به بهانۀ ۲۵اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی این داستان‌ها را به طور گذرا تعریف خواهیم کرد.
اولین داستانی که در شاهنامه از جهرم یادشده، داستان شکست دارا یعنی داریوش سوم هخامنشی از اسکندر است در زمانی که وی برای تجدید قوا به جهرم برمی‌گردد. در اوصاف فردوسی از جهرم، مشخص می‌شود که در آن زمان یکی از خزاین هخامنشی یا سکه‌خانه در این شهر بوده و نیز گروهی از سپاهیان داریوش اهل جهرم بوده‌اند، چون وقتی جهرمی‌ها به استقبال داریوش می‌روند متوجه کشته شدن عزیزانشان در جنگ می‌شوند و سراسر شهر غرق در ناله و اندوه و سوگ می‌شود.
داستان دومی که نام جهرم در آن آمده، داستان بر تخت نشستن اردشیر بابکان و جنگ‌های وی با مهرک انوشزاد جهرمی، فرمانروای جهرم است. این داستان مفصلترین داستان دربارۀ جهرم و بیانگر اهمیت خاندان‌های اشکانی در دورۀ ساسانی است. مهرک جهرمی که فکر می‌کرده اردشیر راهی جنگی بی‌بازگشت شده از فرصت استفاده و خزاین اردشیر را تاراج می‌کند، اما اردشیر بیمناک جنگ قبلی را رها و به جهرم می‌شتابد و مهرک را می‌کشد و خاندانش را از دم تیغ می‌گذراند. از این جنگ دختر مهرک با نام احتمالی کردزاده یا آذرآناهید از جنگ فرار می‌کند و طی حوادثی جالب توجه با پسر اردشیر به نام شاپور ازدواج می‌کند و از پیوند این دو شاه بعدی ایران؛ هرمز زاده می‌شود.
جای بعدی که نام جهرم در شاهنامه آمده، داستان بهرام گور و منذر شاه یمن است که یکی از مکانهای جنگ جهرم است. از این نبرد هم برمی‌آید که در جهرم در آن دوره، مردان جنگی و دلاوری می‌زیسته‌اند و این شهر ولیعهدنشین و جایگاه بزرگان بوده است و به همین دلیلی سپاه بهرام در آنجا اردو می‌زند. ضمن اینکه در این داستان، جهرم به عنوان دشتی بی‌آب معرفی می‌شود.
داستان بعدی که نام جهرم در آن آمده، داستان باربد، شهیرترین موسیقدان ایران باستان و نوازندۀ دربار خسروپرویز است. به روایت شاهنامه وقتی خسروپرویز به زندان شیرویه، پسرش، می‌افتد باربد از جهرم به تیسفون می‌آید و خود را به زندان شاه می‌رساند. وی پس از مرگ خسروپرویز ساز خود را می‌سوزاند و انگشت خود را می‌برد تا بعد از خسرو برای هیچ شاهی نوازندگی نکند. ابن داستان بیانگر حضور موسیقیدانان چیره‌دست در جهرم است.
جای بعدی که در شاهنامه از جهرم یاد شده، داستان بر تخت نشست فرخزاد ساسانی و فراخواندن وی از جهرم به پایتخت است که باز هم بیانگر این است که جهرم در دنیای باستان محل زیست بزرگان و بزرگ‌زادگان و ولیعهدان بوده است.
در برخی نسخ شاهنامه در داستانی با نام لنبک آبکش و براهام جهود هم از جهرم یادشده؛ که محل داستان جهرم نیست و فقط از جهرم برای بارکردن اموال لنبک، هزار شتر آورده می‌شود. نام جهرم در این داستان شاهنامه در برخی از نسخ معتبر شاهنامه چون شاهنامه چاپ مسکو نیست.
#روزی_روزگاری_جهرم
