۱۰فرودین ۱۳۵۷ در جهرم چه خبر بود؟
به گزارش اخبار جهرم، در ماه‌های قبل از پیروزی انقلاب، مردم پیوسته شاهد به خاک و خون کشیده شدن فرزندان خود در اقصی نقاط میهن به دست عوامل رژیم پهلوی بودند و مردم شهرها، یکی پس از دیگری در سوگ شهادت کسانی می‌نشستند به دست عمال رژیم به شهادت رسیده بودند. در اوایل فروردین ۱۳۵۷ قرار بود از طرف عناصر انقلابی جهرم چهلم شهدای تبریز برگزار شود. در واقع مردم تبریز، چهلم شهدای ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶ را در قم برگزار کرده و جمعی در آن به شهادت رسیده بودند و مردم جهرم قصد داشتند چهلم شهدای مردم تبریز را به دنبال بیانیه‌ی علما و مراجع قم و شیراز در مسجد جامع جهرم برگزار کنند.
اما عوامل رژیم با اطلاع از این موضوع نخست در مسجد جامع را قفل و چون با خشم مردم و علما مواجه شدند، در مسجد را باز اما در روز ۱۰ فرودین، سیستم صوتی مسجد را از کار انداختند که با دخالت نیروهای انقلابی مجدد بلندگو و سیستم صوتی مسجد درست شد و مرحوم آیت‌الله سید حسین آیت‌اللهی و حاج اصفهانی سخنرانی کردند و از امام خمینی(ره) با تجلیل نام بردند.
از آنجا که مراسم شهدای تبریز در روز نهم با استقبال بسیار زیاد مردم برگزار شد و چهلم واقعی از نظر تاریخی ۱۰ فروردین بود، مجلس دومی نیز برگزار شد.
در روز اول، یعنی نهم فروردین مراسم با قرائت قرآن آغاز شد و سپس مرحوم آیت‌الله سید حسین آیت‌اللهی درباره‌ی فرماندهی و قدرت فتوا سخنرانی کردند. در پایان سخنرانی هم که با نزول رحمت الهی همراه بود، سخنران به ذکر مصیبت شهدای قم و تبریز پرداخت و اعلامیه‌ی آیت‌الله محلاتی قرائت شد. قرار بود که مراسم عزاداری در همین جا به پایان برسد و مردم به خانه‌های خود برگردند، اما در پایان مراسم اعلام شد که فردا نیز یعنی ۱۰ فروردین مراسم عزاداری چهلم شهدای تبریز در همین مکان برگزار خواهد شد.
در روز دهم فروردین ماه ۱۳۵۷، مسجد جامع مملو از جمعیت بود که بیشتر آنها را جوانان تشکیل می‌دادند. جمعیت حتی در بیرون از مجلس هم موج می‌زد و در مقایسه با روز قبل، جمعیت بیشتری در مسجد حاضر بودند. در آن ایام شهر جهرم مثل الان بزرگ نشده بود و تعداد محدودی خیابان داشت به همین خاطر کلیه‌ی خیابان‌هایی که به مسجد جامع ختم می‌شد به وسیله‌ی نیروهای رژیم و ریوهای ارتشی اشغال شده بود، ولی مردم به وسیله کوچه‌های منتهی به مسجد جامع خود را می‌رساندند.
مسجد جامع بین سه محله‌ی سنان، اسفریز و دشتاب قرار داشت و از چند طرف مسجد به بازار راه داشت و مسدودکردن تمام کوچه‌ها توسط نیروهای رژیم ممکن نبود. مراسم مسجد جامع با قرائت قرآن توسط شهید مصطفی سحرخیز شروع شد و بعد از آن سید محمود شهیم به جای مرثیه، شعری را که از کتاب مکتب اسلام، خواند. از این شعر به این صورت بود:
دگر صبح است و پایان شب تار است
دگر صبح است و بیداری سزاوار است
بعد از این شعر، حاج غلامعلی مهربان مطالبی درباره‌ی اتفاقات و قیام تبریز و چگونگی شهادت مردم آن شهر به زبان آوردند. عصر آن روز نیز آیت‌الله حاج اصفهانی در این مسجد به منبر رفتند و تقریباً تمام علمای شهر در این مجلس حاضر بودند. ایشان مطالب تندی علیه رژیم گفتند صحبت‌های ایشان با فریاد «صحیح است، صحیح است» مردم حاضر در مراسم تأیید شد. در پایان مراسم هم حاج نصرالله میمنه، قطع‌نامه‌‌ای انقلابیون را قرائت کرد.
پس از پایان مراسم، میان مردم و مأموران مسلح درگیری‌هایی رخ داد که باعث خشم مردم و تظاهرات شد. ماموران هم با شلیک تیر هوایی و پرتاب گاز اشک‌آور به تظاهرات‌کنندگان در میدان ششم بهمن(میدان شهدا) حمله کردند. مردم هم در کوچه‌ها پس کوچه‌های شهر در حالی که مأموران آنها را تعقیب می‌کردند، پراکنده شدند و تا پاسی از شب در کوچه‌ها و فراز پشت بام‌ها شعار می‌دادند.
به دلیل مقابله‌ی مسلحانه‌ی ماموران رژیم شاه به روایت استاد ساواک، یک نفر شهید، جمعی بازداشت و ۱۲ مجروح شدند که در بیمارستان شیر و خورشید بستری شدند. شهید این مراسم، اولین شهید زن انقلاب اسلامی و اولین شهید زن جهرم؛ شهید «معصومه زارعیان» بود. از جمله‌ی مجروحان این قیام هم به عبدالحسین کشکویی، هدایت زارعیان و علی مصلی‌نژاد می‌توان اشاره کرد.
تأثیر قیام مردم جهرم در روند انقلاب اسلامی و انعکاس آن در کشور به نحوی بود که امام خمینی به مناسبت کشتار رژیم در جهرم و شهرهای دیگر اعلامیه‌ای صادر کردند و گفتند: «…دستگاه جبار با اعصاب خردشده و با ادامه‌ی قتل و چپاول در بلاد مختلف مثل «جهرم» و اهواز و با دست زدن به خرابکاری…. اجازه‌ی تنفس را از ایرانیان سلب کرده است…».
منابع:
صحیفه امام، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، انقلاب اسلامی در جهرم و…
روزی_روزگاری_جهرم
