چند نکته در مهم در مورد زمین لرزه با توجه به زلزله‌های اخیر جهرم:
– از نظر زمین ساختی جهرم در منطقه زاگرس چین خورده قرار دارد
– علت اصلی زمین لرزه در استان فارس و جهرم حرکت رو به شمال صفحه عربستان و برخورد آن با صفحه ایران است.
– زلزله های خفیف می تواند به دلایل دیگری مثل حرکت گنبدهای نمکی هکان و شاه علمدار، اثرات مربوط به وزن و نفوذ آب دریاچه سد سلمان، برداشت زیاد از سفره های آب زیر زمینی و بوجود آمدن فضاهای خالی و فروریختن آنها، ریزش و لغزش زمین و انفجارهای مصنوعی بوجود آید.
– اکثر زلزله های استان فارس و جهرم بزرگی کمتر از ۷ ریشتر دارند. بیش از ۶۰ درصد زلزله های منطقه زیر ۵ ریشتر هستند
– فاصله تقریبی ۱۵۰ کیلومتری جهرم با گسل سراسری زاگرس و همچنین نزدیکی به گسل کره بس و گسل های محلی در ایجاد زلزله های منطقه نقش مهمی دارد.
– علاوه بر بزرگی زلزله عوامل مهم دیگری مانند عمق زلزله، مدت زمان آن، جنس زمین محل،توپوگرافی و نوع ساختمان سازی محل در خسارت های جانی و مالی آن نقش دارد.
– طبق نقشه منطقه بندی ایران از نظر لرزه خیزی، ایران به چهار منطقه ( مخرب- تخریب سطحی- تخریب جزئی – بدون تخریب) تقسیم می شود که جهرم در محدوده سطح دو یعنی تخریب سطحی با زلزله های غالب ۳/۵ تا ۵/۵ ریشتر قرار دارد.
– بخش جنوبی و غربی منطقه جهرم نسبت به بخش شمالی و شرقی آن از نظر لرزه خیزی فعال تر است.
– پیشینه تاریخی نشان می دهد که در سال ۸۴۴ هجری قمری زلزله شدیدی در جهرم رخ داده که خسارات و تلفات زیادی داشته است
– عملیات مقابله با زلزله به قبل از وقوع زلزله، هنگام وقوع و بعد از وقوع آن تقسیم می شود. با توجه به شرایط لرزه خیزی جهرم واجب و لازم است که مردم و مسولین جهرم با این مراحل و عملیات آشنایی پیدا کرده و در تمام ساخت و سازها و برنامه ریزی ها این موارد را مورد نظر قرار دهند. در این مورد عملیات و کارهای قبل از وقوع زلزله باید در اولویت قرار گیرد.
علی اطهری / کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی و عضو مرکز جهرم شناسی
