پوکی استخوان؛ بیماری خاموش اما قابل پیشگیری

پوکی استخوان؛ بیماری خاموش اما قابل پیشگیری

دانیال فرهیخته _کارشناس بهداشت

پوکی استخوان یا استئوپروز به حالتی گفته می‌شود که در آن، توده و استحکام استخوان‌ها به تدریج کاهش می‌یابد و در نتیجه، احتمال شکستگی حتی بر اثر زمین‌خوردگی‌های خفیف افزایش پیدا می‌کند.
ویژگی مهم این بیماری آن است که معمولاً تا پیش از وقوع شکستگی، هیچ علامت مشخصی ندارد؛ به همین دلیل از آن با عنوان بیماری خاموش یاد می‌شود.

افراد در معرض خطر

به‌طور طبیعی، از حدود ۳۵ سالگی به بعد، توده‌ی استخوانی بدن به‌تدریج کاهش می‌یابد. این روند در بانوان، به‌ویژه پس از دوران یائسگی، با سرعت بیشتری اتفاق می‌افتد؛ زیرا کاهش سطح هورمون استروژن موجب تحلیل سریع‌تر استخوان‌ها می‌شود.
همچنین، ظرافت بیشتر استخوان‌ها و طول عمر بالاتر در بانوان از دیگر عواملی است که احتمال بروز شکستگی را در این گروه افزایش می‌دهد.

راهکارهای پیشگیری

خوشبختانه پوکی استخوان از جمله بیماری‌هایی است که قابل پیشگیری است. رعایت چند عادت ساده می‌تواند نقش مؤثری در حفظ سلامت استخوان‌ها ایفا کند:

دریافت کافی کلسیم
منابع اصلی کلسیم شامل شیر، ماست، پنیر، ماهی‌های استخوان‌خوار، سبزی‌های برگ‌سبز (مانند کاهوی چینی و برگ شلغم) و مواد غذایی نظیر بادام، کنجد و ارده هستند.
زنان بالای ۵۱ سال باید روزانه حدود ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلسیم دریافت نمایند.

تأمین ویتامین D
ویتامین D نقش مهمی در جذب و استفاده‌ی مؤثر از کلسیم دارد. دریافت نور آفتاب به‌صورت منظم (۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز) و در صورت نیاز، مصرف مکمل‌های ویتامین D با نظر پزشک توصیه می‌شود.

تحرک بدنی منظم
فعالیت‌های فیزیکی مانند پیاده‌روی روزانه، نرمش یا حتی بالا رفتن از پله‌ها، موجب تقویت استخوان‌ها و کاهش روند تحلیل آن‌ها می‌شود. بی‌تحرکی، یکی از عوامل تشدیدکننده‌ی پوکی استخوان است.

کاهش مصرف سیگار، نمک و الکل
سیگار، مصرف زیاد نمک و مصرف الکل می‌تواند جذب و نگهداری کلسیم در بدن را مختل کرده و زمینه‌ساز پوکی استخوان شود.

اهمیت تشخیص زودهنگام

به افراد بالای ۶۵ سال و همچنین زنان یائسه‌ی جوان‌تر که دارای عوامل خطر هستند، توصیه می‌شود آزمایش سنجش تراکم استخوان (DXA) را انجام دهند. این آزمایش بدون درد بوده و تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد.

استوار باشید