ناقوس مرگ آبخوان‌های شهرستان به صدا درآمد / جهرم؛ رکورددار فرونشست زمین در کشور
به گزارش اخبار جهرم، فرونشست زمین در فارس، فریادی است از اعماق زمین که از بی‌آبی می‌نالد؛ استان فارس، امروز با چالشی عمیق و خزنده دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ چالشی که ریشه در سال‌ها برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و تغییرات اقلیمی دارد.
اکنون، زمین تشنه فارس، به‌جای آنکه میزبان کشتزارهای سرسبز باشد، شاهد ترک‌های عمیق و فرونشست‌هایی بی‌سابقه است؛ رکورد بی‌سابقه ۵۴ سانتیمتری فرونشست زمین در دشت‌های جهرم، زنگ خطری برای فاجعه‌ای خاموش است؛ فاجعه‌ای که نفس‌های آخر آبخوان‌های استان و شهرستان را به شماره انداخته و زندگی را بر لب تیغ خشکسالی نشانده است.
فرونشست زمین در شهرستان از مرز هشدار گذشته و به بحرانی جدی تبدیل شده است؛ در منطقه‌ای بین دشت جهرم و فسا، رکورد فرونشست به ۵۴ سانتیمتر رسیده است؛ این در حالی است که میانگین جهانی فرونشست تنها ۲ تا چهار میلی‌متر در سال است.
کارشناسان دو عامل اصلی یعنی تغییرات اقلیمی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی را برای فرونشست زمین در فارس معرفی می‌کنند؛ کاهش بارندگی‌های پی‌درپی و خشکسالی‌های مداوم، تقاضا برای استفاده از آب‌های زیرزمینی را افزایش داده و منجر به تخلیه سریع آبخوان‌ها شده است.
میانگین بارندگی بلندمدت استان ۳۰۲ میلی‌متر بوده که در سال آبی جاری به ۱۷۱ میلی‌متر کاهش یافته است؛ این کاهش چشمگیر، فشار بر منابع آب زیرزمینی را بیشتر کرده و زمین را به سمت فرونشست سوق داده است.
متاسفانه حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های مجاز و دارای پروانه از یک‌سو و خشکسالی‌های چند دهه اخیر و تخریب منابع طبیعی باعث شده تا سطح ایستابی سفره های زیرزمینی فارس به شدت پایین رفته، تا جایی که شاهد ایجاد فروچاله و فرونشست و رانش زمین در نقاط مختلف هستیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای فارس، شمار چاه‌های مجاز فارس را بیش از ۶۴ هزار حلقه اعلام کرده و تاکید دارد که تعداد زیادی چاه غیرمجاز نیز در استان فعال هستند.
به گفته سیاوش بدری، سالانه حدود چهار هزار و ۶۰۰ میلیون مترمکعب از چاه‌های مجاز و ۹۰۰ میلیون مترمکعب از چاه‌های غیرمجاز برداشت می‌شود و این حجم برداشت، کسری مخزن سالانه‌ای معادل ۸۱۶ میلیون مترمکعب را در ۲ دهه گذشته ایجاد کرده است.
رکورد ۵۴ سانتیمتری فرونشست در دشت جهرم و فسا، نشان می‌دهد که زمان برای اقدام عملی به سرعت در حال اتمام است و اگر امروز چاره‌ای اساسی برای مدیریت منابع آب و کاهش برداشت از آبخوان‌ها اندیشیده نشود، فردا شاهد ویرانی غیرقابل جبران در دشت‌های حاصلخیز شهرستان جهرم خواهیم بود.
